-
Feleğin çarkı
-
Gelin Duvağı
-
Gül goncası
-
Asma üzümü
-
Çarkıfelek
-
Duvak
-
Üzüm
-
Gül
Kadın taşları
OSMANLI KADIN MEZAR TAŞLARI
Osmanlı Kadın Mezar Taşları gerçekten büyük özenle yapılmış, çiçeklerle bezenmiş, sembollerle donatılmış ve zarafet kokan birer sanat şaheserleridir. Bilinenin ve çarpıtılan hurafelerin aksine Osmanlı kadını bir çiçek olarak görmüş, hayatta iken kadınları korumuş ve kollamış, öldüğünde ise mezar taşlarını çiçeklerle bezemiştir. Uzaktan bakıldığında her biri canlı kadın gibi duran bu zarafet ve estetik harikası Osmanlı kadın şahideleri ecdadımızın kadına nasıl baktığının ve onlara ne kadar değer verdiğinin şahitleridirler.
Osmanlı Kadın Mezar Taşlarını yakından incelediğinizde hemen zarif bir başlık olan hotozu görürsünüz. Yuvarlak bir başlık olan hotoz, Osmanlı kadınlarının çok sık kullandığı bir serpuştu. Hotozun hemen altında ise kadının zarafetini gösteren ince bir boyun ve boyun kısmına işlenmiş gerdanlık veya kolye yer alır. Eğer üçgen bir alınlık serpuş yerine konulmuşsa o zaman bu üçgen alınlığın her tarafında lale, sümbül, karanfil, gül veya vazo içine konulmuş değişik çiçekler vardır.
Kadın mezar taşlarında rastlanılan bir başka mezar taşı modeli ise “ cami figürleri” dir. 19 yy da başlayan batı etkisi ile başlayan bu akımda sadece Ege bölgesinde görülen bir özelliktir. Kadının dinine bağlılığını ve Allah’a olan inancını temsil eden bu cami figürleri de kadim medeniyetimizin ne kadar İslam dinine bağlı olduğunun kadınlar tarafından şahidelerle gösterilmesidir.
Kadın mezar taşlarında Türk Kültürünün İslam öncesinden başlayan ve binlerce yıl içerisinde olgunlaşan kültür ögelerini mutlaka bulursunuz. Sonsuzluğu simgeleyen “ şua-güneş “, zorluğu ve feleğin sillesini gösteren “ çark-ı felek “, zarafet ve Hz. peygamberin sembolü, “ gül “, Allah’a olan imanı gösteren “ lale “ cennetin meyveleri “ üzüm ve nar “, mezarlık ağacı olarak bilinen ve mezarlarımızla özdeşleşmiş olan “ servi “ çok sık görülen sembollerdir. Her birinde derin manalar bulunan bu semboller kadınların doğurganlığını ve milletin anaları olduklarını göstermek için Osmanlı mezar taşlarına bu sembolleri hakk ettirmiştir.
Adalızade mezarlığında bulunan Osmanlı dönemi kadın mezar taşlarının en eski kadın mezar taşı 1618 ve en yeni kadın mezar taşı ise 1933 tarihlidir. Kadın mezar taşlarında çok sık görülen isimler şunlardır ; Ayşe, Zeynep, Meryem, Fatma ve Hatice . Bildiğiniz üzere bu isimler Hz. Peygamberin eşlerinin veya kızlarının isimlerdir; bu da kadınlarımızın İslam dininin temel direkleri olduğunun kanıtıdır.
Kadın mezar taşlarının kitabelerinde mutlaka ya kocasının veya babasının ismi yazılıdır. Bu da Osmanlı kadınlarının nasıl korunduğuna ve onlara ne kadar değer verildiğine güzel bir örnektir. Çok genç yaşta vefat eden kadın şahidelerinde “ duvak “ motifi mutlaka vardır. Eğer evlenmeden ölmüş genç kız ise “ ters lale “ figürü mutlaka şahidesine işlenmiştir. Kırılmış gül veya açılmamış gonca gül figürleri ise murat alamadan genç yaşta ölen kadınların yaslarını tutan aileleri tarafından mezar taşlarına işlenmiştir.
